Irak Türklerinin Milli mücadelesi, tarih boyunca utkularla, kahramanlkla balayarak, günümüze kadar Irak devletini hüküm eden tüm dikta, rejimler tarafndan, her zaman haklar yenilerek, çiًnemitir ve sonu gelmeden her türlü bask, ikence onlara uygulanmtr.
Tarihleri eski çaًlara dayanan Irak Türkleri, Irak’n kuruluundan ِnce, bu topraklar kendi ana topraklar olarak, buralarda Atabeyler, Devletler, فmparatorlar, uygarlk kurarak, bütün milletler tarafndan tannmlardr.
Günümüze kadar bu ac durumlarlar, basklar Irak’ta bir doًru seçim olmamasna raًmen, nüfuslar üç milyon üstünde olmakla, tek amaçlar ana milli mücadeleleri siyasi, tarihsel, kültürel, idari, baka milletler gibi, meru haklarna kavumaktr, Irak Türklerine kar ِnceden basklarn sürmesiyle, Saddam Rejimi dِneminde Araplatrma, bugünde Kürtler tarafndan Kürtleme politikasna kar durarak, yüzlerce aydn, insanlarn, liderlerini demokrasiye kar ehit vermilerdir,
Ve vermektedirler, bu basklar sonucu birçok Türkmen olan oymak, boylar, aile, boylar, kollar kimliklerini unutarak, kendilerini baka bir milletten sayarak, yazmlardr, bugün Saddam rejiminden sonra, Türk soylarna dِnen Türkmenler ana dillerini koruyarak, oymaklarnn, boylarnn Türkmen olduًunu savunmaktadrlar.
Yaplacak olursa Nüfus saymda kendilerini Türkmen yazacaklardr.
Günümüzde Saddam dِneminde olduًu gibi, Türkmenelinde uygulanmakta olan, yanl politikalar, Irak Türklerinin ana haklarn yok sayarak her türlü basklar sürmektedir.
ضteki güçlerin yannda Bu gün ِnceden olduًu gibi, Kerkük, Musul, Diyaya ve tüm Türkmen bِlgelerinde, kِylerinde, ilçelerinde milletimize kar Amerika igalinde tüm güçler tarafndan, asimilasyon yok sayma, yok etme, hiç sayma politika devam etmektedir.
Irak Türkleri, Irak’n kuruluunda, yapmnda var oluunda, çok ِnemli yerlerde tüm alanlarda, binlerce yllar ِnce, Irak devletini hüküm ederek, birçok Türk devleti bu topraklarda kurmulardr, artk bugün demokrasi geldi, tüm kyc dikta rejimlerden kurtarmalyz ve dünyaya k tutan Irak Türklerinin ne olduklar bildirmeliyiz.
Yüce, kutsal tarihimize bakm olursak her terde adalet, birlik sevgi, hogِrü yaratan bir milletiz, milletimizin büyük var olduًuna gelince kurmu olduًumuz devletlere, uygarlًa bakmalyz bugün birçok Arap ve Kürt oymaklar boylar, kollar aileleri aslda tarih boyunca, Irak Türklerinden olmalarna raًmen, bugün kendilerini unutarak, Araplaarak, Kürtleerek gِrünmektedirler.
Bir bِlüm Araplaan, tanlan Türk oymaklarndan, aile uyruklarndan, Bayat, اadrc, Deveci, Karakol, Karaًol( Karakol), Defterdar, Paçac, Haydari قahl, Nakip, Duvuda, Kakai, قebekler, اelebi, Kabc, Salih ve en çok Baًdat’ta yaayan Aile, oymaklar, boylar Türk’tür, soylar bellidir.
Bunun yannda bugün kendilerini zorla Kürt sayan, Bacalan, Davudi, Talabani, Berzanci, Barzani bir bِlümü, Zengene, Caf, Doski, Baran, قebek, Pervari, Dizeyi, Herki, Gamgin, Soran, Kakai (dedeler), Baban, ayrca Kِy Sancak, oymaklarnn bِlgeyle birlikte Türk olduًu ِne sürülmektedir.
Irak’n kuzeyi, قanlurfa, Diyarbakr, Kilis, Van, Kahramanmara, Aleviler, Bektailerle Türkiye’de bulunan birçok aile, oymaklar eskiden hep Türkmen oymaklarndandr.
Kürt, Araplarn yannda, bugünde Kutsal فslam dinine girmeyin birçok sayda Türkmen Kerkük Kalasnda, Türkmen Hristiyanlar dünyann her yerinde bulunmaktadrlar. قamas, Kelebit, فshak, Hürmüz, قahbaz, Mikail, Kaymaz. ve bakalar.
Irak Türkleri, Irak, Dünya, فslam, Arap âlemine uygarlًna, kültürüne çok hizmetler vererek, sunarak bilgi kültür alannda, çok sayda tanlan bilginler yetirmilerdir, bunlardan Farabi, Beyruni, فbin Sina, Tabari, Selahattin Ayubi, Muzaffer gِk Bürü, Rahisi, Mahmut Zengi, فbin Kotayba, El Zehab, El Safidi, Bilgin Taçettin Türkmen’i, قeh Mehmet Abda Msrl, Sibit Cüzi, Mukaddesi, Fuzuli, Nesimi, Ahmet قavk, Hicri Dede, ضmer Ali, Mustafa Cevat, Buhar ve çok sayda liderler büyük devlet adamlar, siyasetçiler, Din adamlar, Ses sanatkâr, iarlar, Edebiyatçlar büyük Türk milleti yetirmitir.
Irak Türklerin büyük adamlar, ahsiyatlar, yazar airleri ile iftihar ederek, çok sayda bilgin, airler dünyaca tannmtr, bunlarda Fuzuli, Nesimi, Ahdi, Ruhi, Nevres kedim, Garibi, Hâlz, Saf, قeyh Rza, Faiz, Kabil, Haim Nehit, Ahmet قavk, Hicri Dede ve bakalar,
Irak Türkleri olarak, baka milletlerin kültürüne, diline hizmet destek vermilerdir, buda bir büyük iftihardr Türk milleti için, büyüklerimizden فhsan ,Ata Hayrullah, Abdullah Abdulrahman, Necdet Koçak, Rza Demirci, Adil قerifi, Mehmet, Mehmet Korkmaz, Aydn Mustafa ve binlerce bakalar ehitlerimiz, yazarlarmz büktüklerimizi saygyla anyoruz.
Artk Irak Türklerinin baka milletler gibi tüm haklar verilmelidir, bu bugün en ِnemli çِzüm Irak’ta doًrudan demokrasi uygulama ve tüm Irak milletlerinin haklarn eit olarak tanmal, birlikte idari ve siyasi olarak yِnetmeli, Irak’n dengesi olan Irak Türklerine her türlü haklar
Tanmak ve onlara Irak’n yِnetmesinde yerler, gِrevler verilmelidir.
Saddam rejimi Arap olmayan tüm Irak halkn, ِzelikle Türkleri ezmek, yok etmek, onlar Irak haritasndan silmeye çalarak, baaramad, çünkü nereye bakarsanz Irak’n genel olarak, oymaklar aile, boylar hep Türk olduًu karnza çkmtr, Bugünde Kürtlerde Dünya gücüyle, Saddam rejiminin politikas yolunda yürüyerek, Avrupa, bat müttefik güçlerden, karlk güç alarak, Türk bِlgeleri Kerkük, Erbil, Musul, Diyala, Vasit, Celevla ve tüm Türk kِylerinin, Kasaba, yerlerini Kürtletirmeye kalkarak, yerlerin bِlgelerin adlarn Kürtçeye çevirmitir, Saddam rejimi gibi ayni politikay uygulamaktadr.
Milletimize inanarak, tüm parti, kurulularmzla, birlikte siyasi alanna katlarak, milletimizin haklarn elde etmeye çalarak, genel olarak, tüm dünya ve Arap dünyasna, istek milli ana tarihsel haklarmz, bildirerek, tüm gücümüzle varlًmz kurmalyz kendimizi tantmalyz.
Bizim millet hiçbir zaman, bِlücülük, ayrmclk yapmad, kendi topraًn, yurdunu, yerini satmad, Irak Türkleri Sünni, قii, Kale Hristiyanlar olarak, birbirine baًldrlar, birbirlerine inanmaktadrlar.
Artk Irak’n yürütmesine, el birliًi ile bizler tüm Irak Türkleri olarak, her alanda Kerkük, Musul, Erbil, Diyala, Telafer, Tazehurmatu, Altunkِprü, Tuzhurmatu, Kifri, Mendili, Dakuk, قahreban, Kzlarbat, Kümbetler, Hanekn, Kazaniya, ضmer manda, Vasit Aziziye ve baka yerlerimizle çalmalyz, hakkmz kanla, canla almalyz, birlik, beraberlikle Irak’n Türk olan yerlerini topraklarn yِnetmeye katlmalyz ve kendilerini Kürt Arap yazanlarnn Türkmen yazmalarna birlikte içbirliًi yaparak çalp yorulmalyz.
Irak Türkleri 35 yldan beri, Saddam Baasçlar devrinde, Askeri, Bakanlk, idari, Hükümetin dairelerinde ِnemli gِrevlerde bulunamadlar, rejim hep onlar yok etmeye, ِldürmeye çalt, dillerini yasaklad, okullarn kaldrd hiçbir milli, kültürel haklar tanmad.
Saddam rejim binlerce Türkmen lider, kültürlü bilgili insanlar, idam ederek, hapishaneye att. Saddam rejimi dütükten sonra yene haklarmz gِz erdi edildi, hiçbir haklar tannmad, en normal isteklerimiz, haklarmz gerçeklemedi.
Geçici mecliste bize yer verilmedi. Bakanlk ِteki ilgili devlet içinde, gِrevler bizler alamadk, bu hakszlًa kar, Irak Türklerinin milli mücadelesi sonsuza dek, devam ederek, ِzveriliًe katlmakla, tüm istekleri elde edilmeye kanla, canla milli mücadele davamz sürecektir, yllar boyunca mücadelemizle ehitler vererek nasl olursa bugün bir bِlüm haklar aldk kendi dilimizle okumaktayz, bir bِlüm ِnemli gِrevler aldk ama yene yeterli deًil tüm haklarmz almalyz oda çalmamzla birliًimizle tüm alanda gِrünmeliyiz iyi, temiz, saًlam, onurlu, milletsever, yiًit, kahraman kardelerimiz la birlemeliyiz çalmalyz.
Irak Türkleri 9- Nisan 2003 tarihinden, Saddam rejimi dütükten, hiçbir yakma yandrma, ِldürme yok etme, tapu nüfus, saym daireleri çalmadlar talan etmediler, buda gِsteriyor ki, Türkler her bir bakmdan milletlerine topraklarna yerlerine baًldrlar, Irak’n toprak bütünlüًünü savundular.
Irak Türkleri her zaman, olduًu gibi, Irak’ bِlme, parçalamaya kalkmadlar, terِre kar durdular, Irak’n toprak bütünlüًünü, birliًini düündüler, Türkler Mezhep, rk ayrm yapmadlar, her zaman federasyona kar olarak, Irak’ bِlme hyanet saymaktadrlar.
Irak Türkleri kuzeyde, orta, güneyde bile yaamaktadrlar, çoًunluk olarak Kerkük, Erbil, Diyala, Vasit, Baًdat, Musul, Hilla, Basra ve baka yerlerde yaamaktadrlar.
Irak Türkleri, hiçbir Irak halknn haklar isteklerine kar durmadlar, Irak’ta demokrasinin uygulanmasn bir an ِnce istemeye çalarak, Türklerin tüm milli ana haklarn, almaya partiler, kurulular kurmaya, tüm dümanlara, iki gِnüllü, ikiyüzlü insanlara kar vererek, her vatandan bir an ِnce demokrasi yolda, yasaya baًl olarak, adaletle, her insan haklarn almaldr düündüler.
Irak Türkleri vatanlar, Irak’tan bir parça saylarak, Türk topluluًundan olarak devlete, hakka, yasaya, sayg gِstermektedirler.
Kendi topraklarnda, demokrasi altnda yaamay isteyerek, tüm milli, kültürel barç yollarla, haklarn onlara tanmalar uًrunda, mücadele etmektedirler.
Irak Türkleri Irak’n birliًine, demokrasi, çoًul parti, parlamenter sistemle, insan haklarna sayg gِstermekle, yasa uygulamasyla, Mezhep, rk, iklim, bِlge ayrm olmadan, tüm milletlerin yerel ِzelliklerine ِnem vermekle, tüm Irak’n bِlgelerinde gelirini, ekonomisini adil bir ekilde, paylamal, ayrmllk yapmadan.
Irak Türklerin tarihi, kültürü uygarlً tüm dünya Türkleri ile birleerek onlarla Din, millet, rk, kan, dil, uygarlk, tarih baًlً bulunmaktadr.
Dünya Türkleri, Türkiye, Türkmenistan, ضzbekistan, Azerbaycan, Tacikistan, Bat Trakya, Bosna Hersek, Tataristan, Cenin, Colan, Heleb, Lazikiya, Gagavuz, Kzl deriler, Kosova, اeçenistan, Tebriz, Güney, kuzey Azerbaycan, Erdebil, Kara baً, Kerkük, Erbil, Ankara, فstanbul, فskenderun, Adana kِy, Filistin Türkleri, Sibirya, Abaza, Kafkasya, اin Türkleri, Avrupa Türkleri ile kan, rk, din, bir kültür uygarlk ِzel ِnemli ilikileri bulunmaktadr, tüm dünya Türkleri arasnda bir ayrm bulunmamaktadr.
Dünya Türkleri tam olarak, 300 milyonun üstünde olarak Irak’n istikrarn toprak, millet birliًine, ِnem vermeleri sayg gِstermeleri, biricik gِrevlerindendir.
Irak Türkleri, tüm Türk dünyasndan, bir parça olarak, Türkiye’de Irak’n toprak, millet bütünlüًüne ِnem vermektedir.
Dil birliًi en ِnemli unsurdur. Türkler arasnda hiç mezhep, ehir, kِy ayrm olmayarak, Türkler hiçbir zaman ayrmclk yapmadlar, onlar mezhep ayrtmad, onlar tüm dünya Türklerinin bir parçasdr, milli davalar için, her eylerini verdiler adadlar.
Irak Türkleri, Ural Altaylara baًl olmakla, tüm Arap devletlerinin, dünyann her yerinde, kِy, ehir ilçelerinde, tüm Irak’n ve dünyann her yerinde, topraًnda, Türkler bulunmaktadrlar.
Irak Türkleri arasnda boy, oymaklar, aile sistemi sürerek Zaho, Telafer kuzeyi Bedre Cesam Zarbatiye uzanarak, Türkler Zaho, Semil, Musul, Nebi Yunus, Devasa, Bab Top, Sincar ilçesinde de Türkler yaayarak, Türk Yezidi diye tannmaktadrlar.
Türkler Hamdaniya ilçesi, Karaku ilçesinde Bayat, Sarlya, قebek, Bacalan oymaklar yaamaktadrlar.
Türkler karakol, Aziziye, Latifiya, Mahmudiya, Yusufiye, Vasit orta kesimde, Irak’n güneyi, Ayrca Musul, Dahuk, Erbil, Kerkük, Diyala,Divaniye, Baًdat, Basra, Nasrya, Hilla Vasit, Ambar, فmara, Kut, Bedre Cesam, etrafnda, Baًdat’ta 900 bin Türk Azami ya, Sefine, Raًbet hatun, Veziriye, فvaziye, Selman bek, قaib, Baya, Kerede dâhil, Kazmya, Tel Mehmet, Hey Muntasir, اadiriya, Yusufiye ve Baًdat’n baka yerlerinde yaamaktadrlar.
Irak Türkleri, ِnceden Tasloca, Bazyan, Dergizin, Süleymaniye’nin üçte biri Türk idi. قimdiye kadar çok sayda Türkler, Kِy sancak, Taktak, Aًcalar, اimen, قehrezor, Kara فncir, اamçamal da yaamaktadr.
Irak’n her bucaًn de tanlan Türkmen oymaklar, boylar, aileleri, kollar tannmaktadr.
Bugün Bayat Oymaklar, Boylar Irak’n her yerinde ve Türkiye, Azerbaycan, birçok yerlerde yaamaktadrlar. Genellikle Türk ehri Kerkük, Musul, Diyala, Baًdat, Hilla, Hamdaniya, Hanekn, Kzlarbat Dakuk, Karatepe, Altunkِprü, Kara han ve ona baًl yüzlerce topraklar, Türk Bayatlarn yaam olduklar kِyler, ehirler, ilçelerden, Abut, Albu hasan, Bastaml, اardaًl, Kara naz ve bir bِlümleri Basra, Hilla, Kerbala, Necef, Baًdat ve baka yerlerde, 1957 Nüfusuna dayanarak, Bayat oymaklar Kerkük’te nüfuslar 455 ayrca 1990 ylnda yalnz Kerkük ehrinde Bayat oymaklarnn nüfusu 300 bini bulmaktayd.
Bayat oymaklarnn, tanlan Türkmen oymaklar ile baًllklar bu oymaklarla ilikileri olmutur.
Pir Ahmetli, فzetdinl, All ball, Mahmutlu, Faris bekli, Al Musal, Abutlu, Zengülü, Sayatl, Karanazl, Bir avcl, Hasa darl, Kalayl, Kâhyal, Keremli, قuhurlu, Tezekli, Kuçulu, Kenneli, yaam olduklar kِylerse Al saray küçük ve büyük aaً yukar, sdk, sndk, Bastaml, Pir Ahmet, Adud, Emirli, Sayat, küçük Dombalan dere, büyük Dombalan dere, Albu hasan, Bir avcl, hasa darl, Yeil Tepe, Kara naz, Zengülü, Baa gelen, اardaًl, taretli, Basas, Babalan, Bablan, yengice, ـç tepe, Kuçu, Delele, el boًmaz, Süleyman bek, ilancya, yalancya, Casm bek, Albu ganam.
Ayrca Bayat Türkmenleri, Musul, Abaza, Basan, Kara yataً, Selami’ye Selimiye, قenif, قirin han, tez harap, Yarmca, bularn tam baًllً Türkmen boyu, oymaً Oًuz ile birdir ve uzantlar Hamadan, قehrezor ulaarak, Aslan Türkmen’i ailesinden olarak, Emir Kapçak ise, yuvaca beni, tat kzl balar Musul, Eymur, emirli, Kerkük, Tuzhurmatu, bu oymaklarla tannmaktadrlar, Beًdeli, Harben delo, Bayat, Iha adlu, kzk, ucacorlu, koçlu, bicenek, dِker, Knk, Eymur, Bahadrl, Kara koyunlu, ayrca Bayat bunlarla tannmaktadr, bedeli, Salor, Tuzhurmatu, قebekleri, Salًlar, Beًdeli, قlamlu, Reidiye, قirin han, Selamiye, Olal, Uçulu, Kerkük’te ise Ceddu, Telafer de ise bir nadir, çِkçelu, Murat oًlu, Muradya, Bayat abaً, Bacvanlu, Bacvan baç alan, Diyala de ise. Kara ulus ilçesi kara boًa kِyü ve tatarlar.
Salih oymaًna gelince Cemil çocuklarndan olarak, Kerkük, Musul Diyala da be kِy vardr, Salihli olarak Yaًmur, Tatatrlu, habeb, Tatar, be be kola ayrlmaktadr, Yuva, Bekdli, Gِrünür, Mavulu ayrca Telafer de bulunmaktadr.
Sarl oymaً ise, Sarl Erbil, Musul, Kerkük’te Kakay da onlardan bir parçadr, ayrca Sarl Türk oymaً Türkiye ve Azerbaycan da bulunmaktadr, Hdr, Verdek, قebek, Kara tepede yaamaktadrlar.
Baًdat’ta ise çok sayda Türk oymaklar, Aileleri, boylar yaamaktadr, bunlardan Yaًc, فzmirli, Urfal, Betül, Urfa evi, Zizal, Erzurumlu, Tokatl, اadrl, Defterdar, Kelamc, Kazanc, Paçac, Kaymakç, Eczanac, Sabuncu, Arzuhalci, Silahtar, Bayraktar, El Haydar, El قehli, Deveci, Muratl, ضzbekli, اelebi,Arabac.
Musul da ise Deveci, Sabuncu, Katrc, Acemler, Ara baًlar, Irak!’ Musullu Mislavu, Svam, Seyitler, Topçu, Silahtar, ضzbekler, Alemdar.
Kerkük’te ise Irakl, Tokatl, Cebbarl Talabani, Tikriti, Azavi, Oًuz, Hristiyan Türkmen Kale Gâvuru oymaklar, Kere betitler Hindiler, Kldan, قamnas, فshak, Mesih, Cico.
Tanlan Türkmen oymaklarndan, Bektai, Nakband, dini bir yola baًl Koca Yakuplar, Krdarlar, Bedriler, Azeri, Slavlar.
Irak devleti kurulmadan, ِnce ilk millet olan Türkler, buralar kendi yurtlar, topraklar olan anayurt seçerek, ilk millet olarak, uygarlً yaratarak, büyük فmparator, atabeyler, devletler kurmulardr.
Türkler milattan 600–200 yllarda atalar tarafndan, kurmuladr, Irak Türkleri doًu Türkistan orta asya, Azerbaycan, Kafkasya doًu Avrupa, Anadolu, Orta doًu ve Irak, فran, Suriye ‘ye dayanmaktadr.
Irak Türkleri çok ِnemli bir kültür, yüce tarih kaynaً olmakla, çaًn en ِnemli uygarlً, yüce Türkçülük tarihini yazmlardr.
Tarihe dayanarak Sümerler Türk oymaklarnda olarak, bunun yannda yüzlerce Türk boy, aile oymaklar Irak topraklar Türkmeneli ne daًlmlardr.
Ayrca Irak’l Türklerin aile, boy, oymaklar Türk dünyasnn birçok yerinde gِrünmektedir.
Irak Türkleri, bu topraklarda, devletler kurmulardr, birçok tarih yazarlar Irak Türklerinin, Bayat soyu oymaklarndan, Boz oka baًldr.
Irak Türkleri çoًunluk, Bayat oymaklarndan olarak, her dِnemde deًiik politikalara, ac zorlu durumlara dümülerdir.
Irak Türkleri Türkmenelinin, her bir yerinde uzun çaًlardan beri, devletler, فmparatorlar, Atabeyler Irak’n kuzeyinde ve güneyinde, Orta kesiminde kurmulardr.
فster Anavi devleti, ister Abbasi 750 ylnda, Irak Türkleri büyük ِnde olarak, Kut, Vasit ehirleri en büyük Türkmen ehirleri yerleim merkezi olarak, birçok Türkmen oymaklar Araplamlardr.
Eskiden Vasit ve Basra Türkmen ehirleri olarak tannmtr, Basra, Vasit, Baًdat, Samarra Irak Türklerinin, en büyük yoًunluk ehirleri olmutur.
Irak Türkleri büyük güçlere sahip olarak, politika, devlet, idari alannda yetenekli Deyrezur, Kerkük, Erbil, Süleymaniye kapsayan bu bِlgeler, onlarn ellerindeymi, 1055 ylnda Selçuk dِneminde, Irak’a giren Tuًrul bey bu ülkenin Türk olduًu gِrevi gِrerek, ülkeyi kurtarmtr.
Bِylece Türkmen Selçuklu, Türkmen devleti 1194- 1118 kurulmutur 95 yl hüküm sürmütür, sonradan kuzey Irak’ta, Atabeyler kuruluuyla, çok ِnem tamaya balamtr.
Türkmen devletinin kuruluu, Türkmen tarihi bakmndan, Irak’n kuzey, orta bِlgelerinde, siyasi, kültürel, imar yapm, kalknma, bilgi alannda, yününde ِnemli gelimeler saًlamtr.
Osmanl فmparatorluًu bir Türkmen devleti olmakla, 1118- 1508 yllarnda kuzey Irak’ta, kurmu olduklar devletler, Atabeyler unlardr.
1-Irak Selçuklu devleti.
2-Atabey devleti, Musul Atabeyi
3-Erbil Atabeyi.
4-Kerkük Türkmen Kpçak Atabeyi.
5-فlhanl devleti.
6-Celayiri devleti.
7-Kara koyunlu devleti.
8-Ak koyunlu devleti.
9-Safavi devleti
10-Osmanl devlet
Bu devletler Türkmen oymaklarndan ulamaktadr.
Bunlarn yannda, saylar çok olarak yerleim alanlar, geni büyük oymak Bayat ِnde gِrünmektedir, Irak’n her bir yerinde, Bayat oymaklar daًlmtr.
Günümüzde Irak’n kuzey, güneyinde, doًusunda, batsnda çoًunluk, Baًdat, Hilla, Ambar, Selahattin, Basra da bulunmaktadrlar.
Türkmen kimliklerini kurarak dilleri normal olarak düzen kurmulardr, Irak’n her bir yerinde oymaklarn benzerleri her bir yerde Türk dünyasnda ayn oymak gِrünmektedir.
Bu oymaklardan Muratl: Telafer, Tuzhurmatu, Tazehurmatu.
فlhanlar: Dakuk, Telafer, bir mahalle ad bulunmaktadr.
Sarlar: Telafer, Kerkük, Dakuk, Erbil.
Kasapl: Telafer, Evgini, Mehelebiye, قirin han, Reidi ya
Neftçi: Kerkük, Mandall, Hanekn, Azerbaycan.
Irak Türkleri topraklarna, devletlerine, yüce tarihlerine baًlanarak, doًru temiz vatanda olmakla her türlü yِnetimler tarafndan, asimilasyon yldrma, yok etme, ikenceye, baskya uًrayarak, siyasi, ekonomik, varlklarna, kimliklerine el koyarak, Irak topraklarndan, onlar koparmakla, her türlü kanl katliamlara, soykrmlara maruz kalmlardr.
Tüm basklara raًmen, Irak Türkleri milli dava çapalar ile ayakta durarak, büyük bir millet olduklarn ispat etmilerdir.
Irak bana gelen diktatِrler, yِnetimler Türkmen olan oymaklar, kendi dillerinden, kِkenlerinden vazgeçmelerini, Arap oymaklar olduklarn, zor yazdrmlardr. Zorla Arap oymaklarna yazlan Türkmenler, kendi Türk kimliklerine dِnerek, diktatِrlük dِnemini yok ederek, kendi oymaklarna
baًl olarak, yerlerini, topraklarn benliklerini kurumaldrlar..
Irak Türkleri, Oًuz boylarndan olarak Türkmen Bayat oymaklarndan, ِne gelmektedir, Bayat oymaklar Selçuklular dِneminden, Irak’a yerlemilerdir.
Bayat oymaklar, Anadolu, Azerbaycan, Irak Suriye, فran Filetsin de birçok Türk dünyasnda izleri bulunmaktadr. Bayat oymaklarna baًl olan, Irak Bayat makam, birde Azerbaycan Türk Cumhuriyetinde cinasl olan Kerkük hoyratlarna, Bayatlar sِylenmektedir.
Bayat oymaklar, Oًuz Türkmen boylar, 24 bِlüme ayrlmakla, bir boyu bayat oymaklardr. Buda Oًuz hann oًullarnn, Gün han adl oًlunun oًlu Bayat (Boz Ok) boylarndandr.
Kaynakça: Kagarl Mahmut (Divan Lügat Türk) 1916 فstanbul Bayat devlet sahibi ve فzzet Saltanat sahibi kutsal فlah El Kamus El Türkî El Cedit Türk dil kurumu basks Ankara 1959, Faruk Sümer Oًuzlar Ve Türkmenler, Bayatlar Hazar denizine uzanan Türk فmparatorluًun kurulularnda büyük roller oynamlardr.
Irak’ta olan Bayatllar on üç oymaً olarak, her oymakta gruplara, bِlümlere ayrlmtr. .Bayatlar Osmanl ordusu yannda olarak, فngiliz gücüne kar durarak, direni hareketine katlmlardr. Irak tarihçisi Abbas El Azavi kitabnda, Bayatlar en eski Türkmen oymaklarndan olarak, ِnce Vasit ehrinde yaayarak, sonradan çok sayda Bayatlar Türkmen ehri Kerkük’e yerlemilerdir.
Baka bِlgelere de yerleen Bayat oymaklarnn ortalarna Arap oymaklar karmtr.
Bayatlar Moًol’dan çaًlar ِnceleri Irak’a yerlemilerdir.
Irak’ta yaayan Türkmen Bayat oymaklar, eskiden El Ambar ehrine baًl Kaim El Cabiriye bِlgesine yerleerek, bunlardan bir bِlümleri Halis, Baًdat, Hilla, Kut, Hadise, Mendili, Dura, Kubbeyse, Musul, Emirli ve Süleyman Bek, ayrca Irak’n her yerlerine güneyine daًlmlardr.
El Emiri Bayat boyuna baًl olanlar, Nisan, Diyala, Babil, Hilla ehirlerine geni yer almlardr.
Ayrca Kzlarbat, قahreban, Mendili, Zrbatya, Bedre Cesam, Kazaniya, Kenan, Mensurya, Adana kِy, Hanekn, Kifri, Karatepe, Hadise, Tuzhurmatu, Altunkِprü, Kara naz ve birçok yerlere deًilmitir.
Irak’ta Bayat boyu oymaklarndan tanlan, ِnemli yerlerde çalan, Türkmen aileleri ِn kazanmlardr, bunlardan Hayat Terzi ailesi, Haydar, Kene, ailesi, قehli yoًun bir biçimde Bayatlar Tuzhurmatu ile Karatepe, Kerkük, Hilla, Baًdat ve güneyde gِrünmektedirler. Bunlarn yannda birçok bayatlar bu Türkmen bِlgelerine daًlmlardr.
1- Yukar Al Saray.
2- Aaً Al Saray.
3- Sandç.
4- Abbul.
5-Küçük Dombalan dere.
6- Büyük Dombalan dere.
7- Yeil Tepe.
8- Amirli.
9- Bastaml.
10- Karanaz.
11-Yengice.
12- اardakl.
13- ـçtepe.
14- Süleyman Bek.
15- Al Yaًmur.
16- Reidiye.
17- Bir Avcl.
18- Albu Hasan.
19- Albu Hüseyin.
20- Ruveyzet.
Bayat Airetleri
Bastaml:
1- All Balllar.
2- Kara koyunlar.
3- Mahmutlar.
4- Celevliler.
5- فzzeddinliler.
Karanaz Bayat kollarndan olmakla çoًunluklar Musul, Kerkük’e yerlemilerdir.
Ve Karanaz adnda tannan bir Türkmen kِyü Tuzhurmatu ilçesine baًldr.
Bayatllar ayrca Biravcl kِyünü kurarak bir bِlüm bu kِyün halk فran Azerbaycan’na gِç etmilerdir.
Dakuk yaknnda Lasn kِyüne yerlemilerdir, bir bِlüm Biravclar Baًdat’ta bulunmaktadrlar, bir bِlümü de Keçikran, Pir Ahmet, Kalacً’a kِyünde bulunmaktadrlar.
Biravcl de tannan Türkmen ailelerinden, Kargabegler, Hilavllar ve فsmailliler.
Biravcl ye yakn Dombalan Degirmani, Dombalan deresi, Kazm Tepesi, Anaç Ark, Bulker, Hasa darl, Fars Begli, Abdullu, Al Musal, Zenkllu, Kalayl, Ketilli, Sayald, sayatl, فsmail Bekli, Elbu Abbo, Elbu Necim, Elbu Hüseyin, Elbu Hasan.
Bir bِlüm Bayat oymaً, Tuzhurmatu ilçesine baًl, Amirli bِceًinde yaamaktadrlar bunlardan Bekler, Abuli, Kâhyallar, Zerbelli, Keremli, Ayl, Bakdli, Zeynelli.
Muratl oymaً: büyük Bayat oymaًnn, bir parças olarak, Irak’n her bir yerine daًlmtr, ِnceden Kâhyalar olan adlar, bugün Tazehurmatu da yaayan Türkiye اoruma baًl, bir Türkmen kِyüdür ve Türkiye’nin birkaç ehrine baًl Muratl kِyü Türkmen olarak, bulunmaktadr.
Muratl ye baًl olan oymaklarsa, Kalayl, Deli Veli, Kuçular ise Bayat oymaklarnn bir kolu olarak tannmaktadr.
Kuçular ِnce Semere ehrinde yaayarak, günümüzde Tuzhurmatu, Kifri, Karatepe, Yengice, Türkiye, Gaziantep, Diyarbakr, Azerbaycan, ضzbekistan da yaamaktadrlar.
Kuçular Türkmen davasna yakn olarak, Türkçülüًü savunmaktandlar, ayn zamanda, Kuçular اemençal, Sandç, Büyük Kuçu, küçük kuçu kِylerinde yaamaktadrlar. Bir bِlüm Kuçular Musul Türkmen kِylerinde kimliklerini kurmaktadrlar, tannan Bayat oymaklarndan, قah seven, (قah suvar) burada فsmail Safavini kastetmektedir.
Bayat oymaklarndan, Bir avcl ve Kelevent, Pir Ahmet (Ali Nasr- Elbu Halit) Kelevent Tuzhurmatu Kokes kِyünde yaamaktadrlar ve üç kola ayrlrlar Kukavan, Albu Haydar, Elbu Can ve bu oymaklara ayrlmaktadr, Ruveyzet, اayr, Kamber Aًa, Asafl, Sarayl, فlhanl, Tataran, Azerbaycan, gِç ederek Tuzhurmatu ilçesine yerlemilerdir.
Ayrca Sarayl, Telafer ilçesinde büyük bِlümü bulunmaktadr, Ayrca bir mahalle addr.
Bayat, Sarayl çoًunluًu olan, Karatepe gِrünmektedir, büyük Türkmen yazar Mustafa Cevat Karatepe sarayl olduًu bellidir.
Gulaml Dervi Al Tuzhurmatu ilçesindendir, Salahattin, Tuzhurmatu ve Amirlide yaayan oymaklardan, Kaliliye, Kertiliye, Kahalar, Zorbekiye bulunmaktadr.
Musul, Neyneva, Telafer de olan oymaklardan, Amirli, Selamiye kِyü, Mulla aًabeydin oymaً, El Hasan oymaً قelal oymaً, Meyase oymaً, El Cebre oymaً, Mehelebiye, Telafer, Karanaz, Tuzhurmatu, Asaf Tuzhurmatu, Besat Telafer kِyleri, Karayataً Musul Hamdaniya Musul, Selamiye, قenif, قerihan,(irin han) Tez Harap, Yarmca, Ebzah, Karaku, Hamdaniye de hep Bayat oymaklarndandr.
Derzi oymaً: Bayatl olarak, kuzey orta Kad kِy, Kaziye, Hadba, Endülüs ve Sakafa semtinde yaamaktadrlar. ayrca Hamdaniya ilçesine baًl bu kِylerde, Bayat oymaklarnn bu kollar bulunmaktadr, Molla aًabeydin, Hasan Oًullar, Elbu فbrahim, Hallu Oًullar, Elbu Hallu, Ayrca قebek Türkmen kِylerinde yaamaktadrlar.
Meyase oymaً: Kakae, Karayataً, Selami’ye de bulunmaktadr.
Musul da yaamak üzere iki kola ayrlmlardr bunlardan Mustafalar, Ahmetliler.
Kara Yatak kِyünde Bayatllar:
Selamiye, Amirli, قebek ve Arafat bugün Bayatllar Musul, Sincar Meydan kolu, Sibane’ye Afgani, Bul tepe, Buhur, Krmz Arfi, Elmstah, قeh فbrahim, Alhamra, Termi, Kbk,Tel Gazu, Haraib Cema, Cuma, Mal Viran..
Musul da Nebi Yunus, Faysaliye, Mensur, Kabak tepe, Kaziye, Reidiye, قerihan, Kara koyunlu, Karayataً, Selamiye, Yarmca, Kzrahre, Tez Harab, Babnit, Bab Niyet, Arabçiye, Gِkçeli, Toprak Ziyaret, Hazne tepe, Keberli, Zehre Hatun, Tercile, Karatepe, Orta Harab Cenci, قakuli, Seyitler, Bahamze, قebek, Türkmen muslavi.
Kotallar oymaً.
Yasinler: Kara koyunlu kِyünde yaamaktadr.
قemam Oymaً: Amirli, Reidiye de, Arafat oymaً Selami’ye, Mavili Reidiye, Abdeli, Deveci Telafer, Musul.
Nakib: Samera, Türkiye, Kerkük, Erbil.
Aferi: Telafer Albu devle, al Abu, al Vahap, Abdullah, al Fahu ve al Türkî.
Musul’un düen Telafer ehri 70 km kuzey batsndadr. Telafer tarih ِncesi orta ta devrine dayanarak kuruluu Türkmenler hicri 8 yüz yllarnda buraya yerlemilerdir. 1917 tarihinde ilçe olmutur, Telafer Türkmen فngilizlere kar 1920 de kaç, kaç ayaklanmada 1918 ylnda فngiliz tarafndan igal olmutur, bu ilçeden balayan فngilizlere kar devrim, sonradan güneye ve Irak’n birçok yerine daًlmtr.
Telafer uzun yllardan Türkmen bِlgesidir, Selçuklu topraklar milad 12 yüz ylda Atabey devleti, 13 yüz فlhanl devleti, 14 yüz yllarnda Celayiri devletine katlmtr.
(Edmon Kürt Türk 1957) Rezzak فsa Muhtar, ( Muhtar Coًrafiyet el Irak Baًdat 1922).
Tarihçi Abdulrazzak El Hasan El Irak kadimen, ve Hadisen Baًdat 1982 gِrüüne gِre, Telafer Türkmenleri, Moًol Taymurlenk, milad 1639 Sultan Murat askerine katlmtr.
(Kahtan Abbo, Simon Lodik El Rafidan kitabnda) Ak koyunlu, Kara koyunlu olduklar, Himmetli, فlhanl beyli فlhanl, Ali Develi, Nadirli, Babalar(Mavili), Bekler, اeyizli Ferhatllar, Sarayllar, Habayl, Harbo, Demirciler, Kasaplar, Mavili, Birnadarllar, Mavili Alay Beyli, Acemli, قehvani (El-Muhallebiye Bucaً) Allah Verdi,
Ayvazl, El- Beyan, Bezeli, Seyitler, اelebi, اolak, Zelha, Gergeri, Naccar, Himmetli, Efendi, Hanllar, Kara koyunlu, Hafz Evi, Selbi, Kurutlu, kabakl, Acanl, Caferli Deccali, Gasanl, Hamoli, Cedu, Cafer, Bakkal, Hebili, Babal, Cerrah, Faris, فlikli, Varkal, Baba, Kenne, Al Halef, Alzzo ve kasaplara ayrlr Zülfikar, قeyh Selbi, Ciri Ayail. Bunlar Neyneva, Telafer Deًirmenci, Afgani da Musul da Türkmen tannmaktadrlar.
Bunlardan Aba Altn, Uzeyr, Al قerva, Al Sultan, Halay Bey, Al Amurac, Hamule, Halay Bey, Musullu, Al Süleyman, اolak, Zeynelabdin, El Hini, Abdullah, Zelha, Azmi, Zellu.
اelebi oymaً, اolak oymaً.
Maval oymaًnn, bir kolu olarak, Kara koyunlu, Muhallebiye, Reidiye 1411- 1470 yllarnda hüküm sürmülerdir, Kara koyunlu devleti kurmulardr.
Muhammed Yunus Abdullah El Seyit Vahap El Saiً’n Tarih El Musul kitabna gِre, Musul’a Reidiye, Selami’ye Telafer çoًunluk Kara koyunludur Kubbe, Kazya, قirin han.
Kaplan oymaً: Baًdat Telafer Türkiye, Suriye.
Kasaplar: Afgani قeh فbrahim.
Neftçi oymaً Kerkük, Mendili, Hanekn.
Alay Beyi Muhallebiye, Telafer.
Ferhatlar: Telafer ve bu kollara ayrlr Yunuslu, Hasanl, Ferhatl, Vahapl, Yasinli, Yetimli, Bekirli, Asili, Berkli, Hudoli, اobanl Kerkük, Telafer.
Ali han beyi: Telafer Diyar Bekir, Baًdat,
Al قi: Telafer, Baًdat, Musul.
Davutlu oymaً: Telafer, Tataristan, Tuzhurmatu.
Beygat: El Fars, El Hamdan, Musul, Kerkük, Ahmetli, Davudiye Süleyman iye, El Mehdi.
Himmetli oymaً: Telafer, Hasan Kِy.
Hayi, فlyas, Abba, Azsam, قeze, Acem, قeru, Telafer.
Bayraktar oymaً: Zikar, Orta Frat, Basra, Korna, Telafer ve Beni Malik bayraktar Türkmen oymaًndandr.
Mavililer oymaً :Mavili قii Bektai dr Musul,
Selami’ye, Anbar, Hadise Telafer de Kaplan, Kareliler oymaًndan bir koldur.
Sârili, Saruli oymaً: Musul, Selami’ye, Anbar, Hadise.
Kaplan, Karallar, Anbar, Telafer, Musul, Selami’ye.
Sâriliye oymaً: El-Güveyr bucaً yukar Zab, Musul, Erbil
Tel leben, Bisatl, Kibirli ve Harabe Sultan buna dair tarihçi Abbas El Azzavi sarlnn bir Türkmen oymaًn Aair El Irak kitabnda gِstermektedir.
14 yüz ylnda قehrezur, Erbil hüküm sürmütür.
Türkmen Sârili oymaً: Derbent, Sârili, Verdek, Tel El Leben,
Karaku, Hamdaniya, Safiye, Matrat, Sârili, Fethava, Kelek Yasin Aًa, Zenkllu, Tel Hait, Kenz Han, Telhamit, Kِprülü, Haraba Sultan, Zehra Hatun. Ayrca Sarl bugün Türkmen Kakaiyeden bir grup saylarak Kara koyunlu oymaًnn kollarndandr.
Dedeler: Kakaiye Erbil, Musul, Hanekn ve Kerkük’ün bir kِyüdür Ak Koyunluya baًldr (Tufan Gündüz Anadolu Airetleri Ankara 1970ve Mevsuat El Aair El Irak’ ye ).
Hitln oymaً: çoًunluk Tuzhurmatu Türkmen oymaklar Azerbaycan, Hazardan gelmilerdir.
Bender oymaً : (Bender Ali, Azerbaycan, قeh فsmail Safavi ).
اayr oymaً: Irak – Azerbaycan, Tuzhurmatu, قeyh اayr Kanber baًldrlar.
Kara Ulus oymaً: Hamrin daً Mendili, Hanekn, Kerkük, Telafer, Musul, Türkiye’nin birçok yerlerinde Neftçi Kara Ulustan bir parçadr Tatar Moًol’durlar, Kara Ulustan ayrlan kollarsa Cermo, Silel, Havasiye, Yetkoker, Kbrat, Abbas ve Azzavi.
Asafl: büyük Bayatl airetidir Azerbaycan, Tuzhurmatu, Süleyman bek, Erbil.
Musevi oymaً: Tuzhurmatu, Telafer Baًdat, kollar Seyitler Rza, Seyit Nazm, Muhammed,
Seyit Hasan oymaً:
Defe oymaً: Tuzhurmatu yaarlar kollar ise Kِzle diye tannarak Hilla ve Kufe de bulunmaktadrlar.
Vandavi, Vanday oymaً: Kifri, Diyala, Hodeli diye tannarak Türkiye’den buraya yerlemilerdir.
Gulamllar: Tuzhurmatu, Hanekn, فran.
فlhanllar: Erbil, Tuzhurmatu, Telafer, Türkiye.
قnavllar: Tuzhurmatu, Tazehurmatu.
Kulakszlar: Tazehurmatu.
Maruflar: Tuzhurmatu.
Kِremusallar: Tuzhurmatu.
Gِrem: Tuzhurmatu.
Demirciler: Tuzhurmatu, Tazehurmatu, Kerkük, Erbil, Dakuk, Türkiye.
Aًalar: Tuzhurmatu, Baًdat, Altnkِprü, Azerbaycan.
El Celili oymaً: Dakuk, Musul, Baًdat.
Kahya oymaً: Musul, Kerkük, Dakuk, Tuzhurmatu, Tisin, Kahya فlhanl ve Demirci koluna ayrlmaktadr.
فlhanl oymaً: 656 hicri Irak’ta hüküm sürmülerdir.
Efendi ailesi: Baًdat, Karatepe, Kerkük, Musul, Erbil.
قeyhler oymaً: Dakuk, Kerkük, Baًdat’ta قehli sِylenmektedir ve bu kollara ayrlmaktadr.
Baba Hasan oymaً
قeyh Sofi oymaً
قeyh Ahmet oymaً
قeyh Mahmut oymaً.
Karakol oymaً: Kara ًol 1258 miladi Irak Baًdat’ta yerlemilerdir, Vasit, Kut, Aziziye ilçesi EL Mahmudiye, El Rufai, Zikar vilayeti, El Nasr bِceًi, El Kasr, El Aziziye, El Yusufiye, Abu garip, El Diyuni, Karmet Ali, El Havice, Divaniye, ayrca bugün Kerkük’te yaamaktadrlar, Bayat oymaًndan sonra ikinci büyük Türkmen oymaً saylmaktadrlar.
Tartan oymaً: 656 Irak’a yerlemilerdir, Hamrin El Uzaym Koke Can Aaً Ali Saray, Kara tepe, Ayn Leyla ve Telafer, Baًdat’ta yaamaktadrlar. Ve Tatran adnda bir mahalle ve bir Cami bulunmaktadr.
Ayrca Tatran bu kollara ayrlmaktadr.
Albu Yunus: Uzaym bucaً Gِkcan kِyünde yayorlar.
Hotliye: Uzaym bucaً Ayn Leyla kِyünde yerlemilerdir.
Elbu Yasin: Karatepe, Dakuk.
El Umeyat: Karatepe Aaً Ali Saray kِyündedirler.
El Beygat ( Beyler): Karatepe Aaً Ali Saray kِyünde yayorlar.
اoban oymaً: Beylik kuran Türkmen oymaً olarak, Bartlla, Baika, Hazne tepe, Kibirli, Küçük Bende, Büyük Bende ve Karatepe, bir bِlüm kollar Neyneva, Musul Dicle rmaً yakasna yerlemilerdir, ayrca Harabe, büyük Dokun, Konzed kِyleri ile Kerkük, Türkiye, Azerbaycan yaamaktadrlar.
Salih oymaً:
Kerkük, Musul, Selahattin, Erbil, Diyala, Süleyman iye, Kzlarbat, Kifri, Salih bey kِyü Suriye de büyük Türkmen oymaً olarak yerlemilerdir.
Haseki oymaً:
Tuzhurmatu, Kerkük, Suriye yaayarak, u kollara ayrlmlardr.
Ahmetli
Abbo
Ustalar
Beyler
Bacalan oymaً:
Bac, vergi alan demektir Musul, ضmer Kan, Toprak Ziyaret, Tel Yakup, Bibita ile bu kollara ayrlmaktadrlar.
Kazanl, Dar hurma, Cevar Kelav, Hazravend, Heyvanl, Haclar
( kr kaleye baًl ilçe ad ) قirevend, Kalavun, Karbe, Van, Bacalan ile قebek dilleri Türkçe olarak hiçbir ayrm aralarnda yoktur.
Cizani oymaً: Kut, Vasit, Aziziye, Bedre Cesam.
Aًa oymaً: Altunkِprü, Kut, Vasit, Bedre Cesam, فran, Türkiye, Azerbaycan, Tuzhurmatu.
Halidi oymaً: Kut, Vasit, Kerkük, Aziziye, Yahyava, Baًdat.
Türk Yezidiye:
Sincar, Telafer.
Tokmakl, Oculu oymaً:
Türk alan kِyü, Musul, Yengice, Kerkük’e baًl kِyler.
Türkmen قebek oymaklar:
50 kِyden fazla olarak 90 bine nüfuslar bulunarak 447 ylnda Irak’a yerlemilerdir, bugün Musul kِylerinde Iran, Türkiye’de Kzl balarla tannmtr.
قebekler çoًunluk bu Türkmen kِylerde yaamaktadr.
Abbasi’ye, Arpac, Ali Bek, Bab Niyet, Basahre, Baika, Bavize,
Bazvaya, Tadn Baybuً, Besan, Blavat, Besteli, Cinci, Celevhan, Derviler, Fazliye, Gِkçeli, Arap Sultan, Hazne Bent, Hazne Tepe, Karaor, Hzr فlyas, Karatepe قebek, Karakoyun, Kaz Kِy, Karayataً, Kehriz, Kibarl, Tilyare, Kِr Gariban, Tercile, Minare قebek, Tez Harab, Topzava, Merefe, Toprak Ziyaret, Yarmca, ضmer Kan, ضmer Kapç, Yengi Bisatl, Seyitler, Selamiye, قemsiyat, قirin Han, Yunus Peygamber, قeyh Emir, Zehra Hatun.
Birçok bِlüm Türkmen قebekler Bacuvan(Bacvan) Bac – Alan kِylerinde dilleri Türkçe olarak yaamaktadrlar. Bunlardan Topzava قebek, Karaor, Tercile, Bir Hillan, Ciryohan, Telamud, Bilvat Kehriz, Orta Harab, Cedide Bisatl, Tel Akub, Yarmca, ضmer Kan, Allk, Cinci, Tilyare.
Türkmen قebekler ayrca, bu kِylerde bulunmaktadrlar.
Arapç, Selamiye, اِkçeli, Yarmca, Kara Yataً, Büyük Bende, ضmer kayc, Zehra Hatun, Cinci, Küçük Bende, Kaziye, Karakoyunlu, Ulya, Büyük Bisatl, Küçük Bisatl, Tahrava, Baybuً, Orta Harab, قerihan, Yabnit, Hzr Kِy, Abbasiye.
قebekler Saddam dِneminde Herir, قaklava, Bezyan kamplarnda yerlemilerdir.
Türkmen boylar oymaklar büyük rklar içine alarak 24 boya daًlmaktadrlar bunlardan biri Alevi, ve Kürtlerdir
Irak’ta Türkmen Aile, Boylarnn, oymaklarnn yoًunluًu ve daًtm :
1- Accanal: Telafer
2- Acem Evi: Altunkِprü, Tisin, Kerkük, فran
3-Acemler: Kerkük, Telafer, Kifri.
4- Acemli: Telafer, Altunkِprü
5- Afgani: Beir, Kerkük, Afganistan Türkmenleri
6- Aًa, Aًalar: Altunkِprü, Tuzhurmatu, Kerkük, Tazehurmatu, Kifri. Erbil, Hanekn, Tebriz, Azerbaycan, Kut, Vasit, Bedre Cesam, Colan
7- Aًalar Evi: Tisin, Kerkük, Altunkِprü, Erbil, Telafer.
8- Aًvan Evi: Tisin, Kerkük, قemsiyat, Musul.
9-Aksu: Tuzhurmatu, Türkiye
10- Alemdar: Kerkük, Baًdat, Telafer, Süleyman iye, Selamiye, قenif.
11-فlhan beyi: Diyarbakr, Telafer.
12- Ali dolu: Telafer.
13- Ali Besli: Yengice, Kasadarl.
14- Harbo: Musul.
15- Allah Verdi: Kerkük, Telafer, Telafer, Erbil, Türkiye, Azerbaycan.
16- Allah Evi: Beir.
17- Allah Evli: Kerkük, Beir, Telafer.
18- All Ball: Bastaml, Kerkük, Kasadarl.
19- Avc, Avclar: Kerkük, Erbil, Baًdat, اardakl, Altunkِprü, Yengice. Türkiye.
20- فvazl: Erbil, Telafer, Türkiye, Azerbaycan, Telafer.
21- Altuncu: Baًdat, Erbil, Kerkük Musul.
22- Helvac: Kerkük, Erbil.
23- Alvaç: Kerkük, Baًdat, Diyala, Musul, Erbil.
24- Amirli: Tuzhurmatu, Kümbetler, Kerkük, Amirli.
25-Ara baًlar: Kerkük.
26- Arafat Evi: Selamiye, Filistin, Colan, Musul,
27- Arsalan: Kerkük, Türkalan.
28- Aslanlar: Kasadarl.
29-Aslan Evi: Kerkük, Tuzhurmatu.
30- Aslan: Altunkِprü.
31- Asr: Kerkük.
32-Asaf Evi: Yarmca, Musul, Tuzhurmatu.
34- Asafl, Asaf: Erbil, Kerkük, Tuzhurmatu. Suriye, Colan, Lübnan Türkmenleri.
35- Aurlu: Tisin, Yengice, Tuzhurmatu.
36- Atar: Altunkِprü, Kerkük.
37-Basas: Ba oًullar, Musul, Telafer.
38-Kuçu: Kuçu kِyü, Kerkük.
39- Albu Gammaz: Tuzhurmatu kِyü.
40- فlancya: Tuzhurmatu ilçesine baًl Türkmen kِyü.
41- Dere Gezenli: Tazehurmatu, Kerkük, Vasit Aziziye.
42- Derzi ba, Terziba: Kerkük, Erbil, Baًdat, Musul.
43- Derziler: Kerkük, Erbil. Baًdat, Musul.
44- Terziler: Yengice, Tuzhurmatu.
45-Dilber: فran Tebriz, Altunkِprü, Azerbaycan.
46- Dizdar: Kerkük.
47- Doًramac: Erbil, Kerkük, Türkiye.
48-Daًarl: Biravcl, Yengice, Tuzhurmatu.
49- Dubalar: Amirli, Tuzhurmatu, Kerkük.
50- Davar Abahanlar: Telafer, Türkiye.
51- Davara Bakanlar: Telafer, Kara Naz.
52- Ekmekçi: Kerkük, Erbil, Altunkِprü, Baًdat, Musul.
53-Azizler: Aziziye, Altunkِprü.
54- Fena devindiler: Karatepe, Kifri, Karanaz, Kerkük.
55- Felek Evi: Telafer.
56- Kerebet: Altunkِprü, Kerkük Kale gâvurlar Türkmenler.
57- Gedik: Kerkük, Türkiye.
58-Kilci: Kerkük.
59-Gülhan: Altunkِprü.
60- Gülan Evi: Tisin.
61-Günyac: Kerkük, Erbil. Baًdat.
62-Kene: Telafer.
63- Güdeli: Telafer, Karatepe, Kifri
64- Gulaml: Tuzhurmatu.
65- Hac Adham: Kzlarbat, Hanekn.
66- Hac Hayav: Altunkِprü.
67- Hacural: Telafer.
68- Gafar: Erbil, Kerkük.
69- Hamamc: Erbil, Kerkük, Altunkِprü, Tuzhurmatu.
70- Han Aًas: Kerkük.
71- Hanc: Kerkük, Erbil.
72- Hanml: Telafer.
73- Habendel: Tuzhurmatu.
74- Hasan Zada: Kerkük.
75- Han Zad: Altunkِprü.
76- Hayatl: Tuzhurmatu.
77- Hayatlar: Erbil.
78- Hayu: Telafer.
79-Hacu Evi: Telafer.
80- Helvac: Kerkük, Erbil.
81- Hencerç: Kerkük, Erbil.
82- Hesne, Hüsne, Evi: Tisin, Kerkük.
83- Hdr Evi: Musul, Telafer. قirin han
84-Himmet, Himmetli: Telafer.
85- Hindiler: Kerkük Türkmen Kale Gâvuru.
86- Babalar: (Mavulu) Telafer, Tisin, Kerkük.
87- Bacalan: Süleyman iye, قebek Kِyleri, Tuzhurmatu Türkiye.
88- Bakkal: Altunkِprü, Erbil. Türkiye. Azerbaycan.
89- Balkç: Altunkِprü, Türkiye.
90- Bal Yemez: Altunkِprü, Kerkük, Türkiye, Azerbaycan.
91- Ba Beyaz: Kerkük.
92-Ba Kesük: Tuzhurmatu.
93- Bayat Evi: Bayat kِyleri, قenif, Kara Yataً ayrca Irak’n tüm yerinde Bayat oymaklar bulunmaktadr.
94- Abas: قirin Han, Yarmca, Zaho ve tüm Musul Kِylerinde bulunmaktadr.
95-Bayraktar: Altunkِprü, Kerkük, Tuzhurmatu, Baًdat, Musul, Türkiye, Urdun.
96- Bazvay, Bazvan Evi: قirin Han, Musul.
97- Bekler: Altunkِprü, Kerkük, Erbil, Tuzhurmatu, Telafer, اardaًl, Yayc.
98- Behluller, Behlul: Altunkِprü.
99- Bektailer: Türkiye, Tazehurmatu, Musul, Telafer, Tuzhurmatu, قebekler.
100- Bellevler, Kelav: Tuzhurmatu.
101- Bendeler: Kerkük, Tuzhurmatu, Altunkِprü.
102- Benna: Erbil, Kerkük.
103-Bederl: Tuzhurmatu.
104- Berber: Kerkük, Erbil, Tuzhurmatu, Baًdat, Türkiye, Musul.
105- Berberli: Yengice.
106- Bezirgân: Kerkük, Erbil, Altunkِprü, Kifri, Baًdat.
107- Bezzaz: Erbil.
108- Bezeli: Erbil.
109- Birader: Kerkük.
110- Bir Avc: قah Seven, Yengice.
|
