Kerkük'te halk arasında iki horozun birbirine geçip dövüşmesine "Horoz Davası" derler. Seyircilerin huzurunda yapılan ve yarış mahiyyetinde olan bu oyunda, arenada dovüşen horozların birisi yarışı kazanır ve sahibi ödüllendirilir.
Dava kelimesi, Irak Türkleri "Türkmenler" arasında dövüş kelimesinin eş anlamı olarak kullanılır. 2003 tarihinden sonra günlük hayatımızda sık sık kullanılan kelimeler arasında yer almaya başladı. Özellikle siyasi alanda faaliyet gösteren bir takım siyasetçiler tarafından kullanılan "dava" kelimesi Arapça kökenli bir kelimedir. Günümüz Türkçesinde de kullanılan bu kelime hukuk terimi olarak geçmektedir. Arapçada ise (القضية) anlamına gelmektedir. Nitekim "dava" kelimesi Irak Türkleri (Türkmenler) arasında farklı anlam ifade etmektedir.
Türkmenler arasında "dava" kelimesi, kavga, dövüş ve arbede anlamına gelir. Kavga, dövüş ve arbede ise; anlaşmazlığa düşen iki tarafın çoğunlukla fiziksel şiddet uygulayarak birbirini alt etmeye çalışmasıdır. Kavgalar kişiler arasındaki iletişimde yaşanan kopukluk, yanlış anlama, süregelen husumet gibi çok çeşitli nedenlerden patlak veren bir olaydır. İşte bu gibi olaylara biz Türkmenler olarak "dava" deriz.
Şimdi bazı siyasetçiler "dava" kelimesinden söz ederken bizim aklımıza kavga, dövüş geliyor. Oysaki yapmış oldukları siyasete ve kendi kurumu için attığı her adım için kendini dava adamı yani mücadeleci olarak görüp "dava" kelimesini kendilerince farklı yorumluyorlar.
Ama biz dedelerimizden "dava" kelimesini böyle "kavga, dövüş" duyduğumuzdan dolayı, biz de haklı olarak dava dediklerinde tam anlamıyla siyaset yapanların arasındaki kavga ve dövüş anlamında olduğunu algılıyoruz. Oysa kelimeden istenen mana oldukça farklıdır.
Bazen bir siyasetçi tarafından diğer siyasetçiye karşı yapılan polemik, "dava" kelimesinin Türkmenler arasındaki kelime anlamına daha yakın olduğunu gösteriyor. Birbirleriyle uğraşmalar, sözlü saldırılar ve kıskançlıklar "dava" yani kelime anlamı ile kavgayı net olarak yansıtmaktadır.
Hatta bazıları, "Yıllardır ben bu davanın içerisindeyim" demesi, yıllardır ben de sopalı kavganın içindeyim anlamına geliyor bizim Türkçemizde. Her insan kavgaya giderken yanında destekçi olarak mutlaka bir arkadaşını götürmek ister. Böylece kavgaya gidene "dava adamı, dava arkadaşı" derler. Dava adamı ve dava arkadaşı gibi cümlelere de akıl şaşıyor bazen.
Siyasi ortamda olup bitenleri izlediğimizde, sadece halk arasında değil siyasete kendilerini adayanların bir çoğu da "dava" kelimesinin Türkmence anlamına göre haraket ettiğini görüyoruz.
O kırk yıllık davada beyhude akıntıya kürek çekmişiz diye, bazen pişmanlık duyuyoruz. Anlaşılan bir çoğu dava kelimesini Türkmence anlamıyla yorumlamış yola çıkmıştır.
İçimizden "dava etmeyin arkadaşlar ayıptır" diyesimiz geliyor çoğu zaman. Hatta "dava" denildiği zaman bazan aklımıza "horoz davaları" geliyor istemeden.
|
